Afgelopen week hoorde ik een opmerkelijk verhaal.
De 13-jarige dochter van mijn vriendin had eens goed nagedacht en was tot de conclusie gekomen welke vervolgstudie ze zou willen gaan doen:
De HOTELSCHOOL.
Ja, het leek haar wel wat. Studeren op of aan de hotelschool werd gebracht als een weldoordachte keuze.
Navraag leverde echter een bijzondere beredenering op. De hotelschool werd namelijk zeer letterlijk als hotel en school bedoeld.
“Hoe zie je dat dan voor je?” vroeg haar moeder. “Nou gewoon” was haar antwoord en ze begon enthousiast te vertellen.
Lekker wakker worden op zo’n boxspring met van die grote zachte kussens, onder de douche waar alles klaarligt, van schone handdoeken tot vers bijgevulde zeep in mooie flesjes.
Ontbijtbuffet met allerlei lekkers terwijl je kamer in orde wordt gemaakt: je bed lekker fris opgemaakt.
Daarna een poosje naar school die natuurlijk ‘in’ het hotel zit om vervolgens tijdens de theepauze de keuze te hebben uit diverse brownies en ander lekkers.
Na de pauze nog een poosje door en dan ‘op naar de lunch’ met soep, lekkere broodjes, diverse soorten warme snacks, koude salades, vis, verse smoothies etc.
’s Middags dan nog een toets en een keuze-uur video bewerken en daarna heerlijk naar het zwembad met sauna.
Fijn ook dat je tussen de middag al had ingevuld wat je ’s avonds tijdens het diner wenste opgediend te krijgen.
Tja, de Hotelschool wat een idee!
Heerlijk de redenatie van een puber.
Toch is voor veel mensen met een verstandelijke beperking en complex gedrag de situatie (m.u.v. de exclusieve luxe) niet heel erg veel anders.
Het gewone leven centraal stellen?
Als je goed kijkt blijft men daar in veel gevallen nog heel erg ver vandaan.
Gewekt worden door een rammelende sleutelbos.
De handdoeken liggen klaar: “one size en one color fits all”.
Je kleding is voor je uitgezocht.
De tafel is gedekt, de koffie ‘met melk’ al voorgeroerd.
Als het een beetje tegenzit word je brood zelfs gesmeerd.
Je bed en kamer wordt gedurende de dag aan kant gemaakt en je was verdwijnt in een zak en blijkt na een aantal dagen weer in je kast te liggen.
Je gaat aan het werk zonder ooit gesolliciteerd te hebben, krijgt direct een contract voor onbepaalde tijd, geen functioneringsgesprekken waar je bij hoeft te zijn etc.!
Wat je doet heeft vaak niets te maken met werk; je puzzelt, kleurt en wiebelt wat af op zo’n dag.
In de zorgvisie van de meeste organisaties is de client het centrale uitgangspunt en niet zelden beschrijft men daarin ook de wijze waarop de mensen er het gewone leven zo goed als mogelijk moeten kunnen ervaren.
Het normeren van een gewoon leven is een ingewikkeld verhaal, terwijl ter Horst al in 1977 een serieuze poging deed en het boekje ‘Herstel van het gewone leven’ uitbracht.
In het werken met mensen die zich complex kunnen gedragen blijkt het ingewikkeld allereerst maar eens de meest voor de hand liggende zaken te checken.
Veelal zijn systemen compleet vastgelopen doordat maar één uitweg mogelijk leek, namelijk te kiezen voor de controle en de beheersing met als doel het mogelijk optredende probleemgedrag te kunnen managen.
Het managen van probleemgedrag kost over het algemeen veel tijd, geld en moeite en draagt veelal niet bij aan een verbetering van de algehele situatie.
Ter Horst noemt dat kleine aanpassingen en veranderingen soms al kunnen helpen de ogenschijnlijk definitief vastgelopen situatie te ontwarren. Eerst ontwarren dus en opnieuw met elkaar kijken naar de werkelijkheid.
Het gewone weer kunnen zien als voorwaarde voor het bijzondere.
Als het je als professionals lukt om opnieuw te kijken, als het ware een paradigma shift maakt, zul je wellicht mooie eerste stappen voor de ontwarring vinden.
Stel je als systeem eens de vraag of iemand bijvoorbeeld nog wel zelf verantwoordelijk is in z’n bestaan.
Is de sleutelbos wel nodig of zou een mooie wekker ook een optie zijn? Hoe herkenbaar zijn jouw spullen in de badkamer? We trekken samen even je kamer glad, het raam lekker open. Hup!
Zet jij zelf wel eens koffie? Zullen we proberen de tafel samen gezellig te maken? Wat neem jij op je brood? We gaan aan het werk straks, er is een hoop te doen!
Het structureel ontnemen van het ‘gewone’ zorgt voor een verschraling van de context waarin je als professional eigenlijk steeds meer verleid wordt alleen nog te kijken naar of de client het wel ‘goed’ doet. Je focust vrijwel alleen op het gedrag. Rapportages staan bol van veronderstellingen en individuele subjectieve waarnemingen: ‘Zat prima in z’n vel, Lekker dagje, Zonnetje in huis, Had z’n dag niet, Zit er tegenaan de laatste dagen, Uit het niets escaleerde hij’ etc.
Als je probeert het gewone als voorwaarde voor het bijzondere te nemen zal je direct aanknopingspunten vinden die je helpen.
Help de ander om dag in dag uit zo maximaal mogelijk zichzelf te mogen en kunnen zijn!
Ga aan de slag en ontdek dat de kracht daadwerkelijk in de eenvoud zit. Help de cliënt zo goed als mogelijk maar ervaar ook dat jouw werk er ineens een nieuwe belangrijke extra dimensie bij krijgt waardoor je anders kunt leren blijven kijken naar het perspectief!
GA HET DOEN!
Commenti